Οι γονείς που έχουν εφήβους στις μέρες μας συχνά ανταλλάσσουν ιστορίες φόβου και ανησυχίας για την πρόωρη σεξουαλική δραστηριότητα των σημερινών παιδιών, καθώς και για ανοίκειες σε αυτούς πρακτικές που βρίσκουν τους γονείς παντελώς ανοχύρωτους. Την ίδια στιγμή, τα παιδιά εξακολουθούν να σεξουαλικοποιούνται πρόωρα μέσα από τα media αλλά και τη νεοαφιχθείσα, ανεξέλεγκτα προσβάσιμη, τεχνολογία (Facebook, Snapchat, sexting κ.ο.κ). Όχι βέβαια μόνο στην Ελλάδα. Σύμφωνα π.χ. με έρευνα του 2008 του Νational Campaign to Prevent Unplanned Pregnancy , το 20% των Αμερικανίδων ηλικίας 13 έως 19 ετών είχαν στείλει μέσω κινητού ημίγυμνες ή τελείως γυμνές ή με σεξουαλικά υπονοούμενα φωτογραφίες τους.
Θέμα βραδυφλεγές, θέμα ταμπού αυτό της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, που «καλό είναι μην το αγγίζεις, για να μην σκάσει στα χέρια σου»…
Επειδή όμως η πραγματικότητα όπως τονίσθηκε παραπάνω μάς ξεπερνάει, ας δώσουμε χρόνο και προσοχή στο πολύ ενδιαφέρον κείμενο της δημοσιογράφου Κατερίνας Δαφέρμου που σας παρουσιάζουμε εδώ:
Οι νέοι το έχουν πια συνηθίσει: όλοι μιλάνε γι’ αυτούς σαν να τους ξέρουν καλύτερα από τον ίδιο τους τον εαυτό. Ειδικά για τη σεξουαλική τους ζωή, οι υποθέσεις δίνουν και παίρνουν, το ίδιο και οι –συνήθως αρνητικές– κρίσεις. Ρωτήσαμε τους ίδιους αλλά και τους ειδικούς, και ανακαλύψαμε ότι κάποια πράγματα αλλάζουν, ενώ άλλα μένουν πάντα ίδια. Ή γυρίζουν προς τα πίσω.
Αν ένα αγόρι έχει πάει με πολλές, θεωρείται “μάγκας” στους φίλους του, αλλά οι κοπέλες δεν τον εμπιστεύονται τόσο», μας λέει ο 15χρονος Μανώλης από τη Φιλαδέλφεια. «Αντίθετα, τα κορίτσια που έχουν πάει με πολλούς, τα αγόρια τις χαρακτηρίζουν “π…”».
Η παρατήρηση του Μανώλη αρκεί για να συμπυκνώσει μιαν αλήθεια. Όσο και αν τα δεδομένα κάθε εποχής αλλάζουν, ορισμένα στερεότυπα παραμένουν αναλλοίωτα: η κοπέλα “πρέπει” να δείχνει δύσκολη, το αγόρι να παρουσιάζεται ως κατακτητής.
Η εφηβεία αποτελεί μία συναρπαστική “διαταραχή”, για τον ίδιο τον έφηβο αλλά και την οικογένειά του. Το πρώτο σεξ αποτελεί μόνο μία κουκίδα μέσα σε αυτή τη σαρωτική αμμοθύελλα αλλαγών, αλλά προκαλεί πάντα το ζωηρότερο ενδιαφέρον ανάμεσα σε εφήβους, γονείς και ειδικούς –και ίσως όχι άδικα.
Με αφορμή το καινούργιο βιβλίο «Παιδικοί έρωτες» του διακεκριμένου παιδοψυχιάτρου και ψυχαναλυτή Αθανάσιου Αλεξανδρίδη, ανοίγει και πάλι η συζήτηση για την «πρώτη φορά», την πρώτη ολοκλήρωση των σεξουαλικών επαφών. Το βιβλίο, το πρώτο της σειράς «Σχολή ανήσυχων γονέων», προέκυψε ύστερα από άκρως κατατοπιστικές βραδινές συζητήσεις, που πραγματοποιήθηκαν ανάμεσα στον συγγραφέα και ορισμένους (ανυπόμονους για γνώση) γονείς ενός μικρού ιδιωτικού δημοτικού σχολείου.
Ο συγγραφέας προσφέρθηκε να φωτίσει το ζήτημα περαιτέρω. Στη συζήτηση συνέβαλαν και η κλινική ψυχολόγος Μαριλού Φωκά, η μητέρα και καθηγήτρια Όλγα Αυγουστάτου, ο παιδίατρος Άγης Τερζίδης, ο 15χρονος Μανώλης και η 18χρονη Ελένια, από τα βόρεια προάστια.
Μύθος και ρεαλισμός
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η σωματική και η ψυχική ωρίμανση του εφήβου δεν συμβαδίζουν ολότελα και πάντα. Για παράδειγμα, στα 12, ένα κορίτσι με έμμηνο ρύση είναι πιθανό να μην έχει το ψυχολογικό υπόβαθρο για να στηρίξει την ολοκλήρωση της σεξουαλικής εμπειρίας.
Πολλά παιδιά σήμερα ολοκληρώνουν τις σχέσεις τους στα 16 και μάλιστα μία τέτοια εποχή, στις διακοπές του καλοκαιριού. H πλειοψηφία, σύμφωνα με όσους μας μίλησαν, φτάνει στην ολοκλήρωση στο λύκειο. Οι υπόλοιποι αργότερα, στο πανεπιστήμιο.
|
«Οι περισσότεροι συνομήλικοί μου ολοκληρώνουν εκεί, γύρω στα 15 με 16. Οι σεξουαλικές εμπειρίες ξεκινούν συνήθως μεταξύ τρίτης γυμνασίου και πρώτης λυκείου. Σπανιότερα στη δευτέρα γυμνασίου». |
|
«Στα 16-17 νομίζω, δευτέρα λυκείου, κάπου εκεί, από τις φίλες μου οι μισές ολοκλήρωσαν τότε». «Είναι μια φίλη μου που είναι με ένα παιδί πολλά χρόνια και ολοκλήρωσαν. Αλλά οι περισσότεροι είναι λίγο πιο βιαστικοί, ένα άγχος υπάρχει γενικά με το θέμα. Πολλοί αγχώνονται που έχουν καθυστερήσει σε σχέση με άλλους και λένε μήπως εγώ έχω κάτι… και μετά ανακαλύπτουν ότι πολλοί είναι αυτοί που δεν… και όλοι νομίζουν ότι οι άλλοι το έχουν ήδη κάνει». «Νομίζω ότι το άγχος είναι αν εγώ είμαι σε μία παρέα και όλοι συζητάνε γι’ αυτό το θέμα και εγώ δεν έχω τίποτα να συνεισφέρω στη συζήτηση, γιατί δεν έχω κάνει τίποτα». |
«Η πρώτη σεξουαλική εμπειρία εν δυνάμει σηματοδοτεί την έναρξη της ενήλικης σεξουαλικής ζωής –μία ακόμη μεγάλη αλλαγή», εξηγεί η Μαριλού Φωκά. «Άλλες φορές πάλι, η πρώτη φορά απέχει χρονικά από τη στιγμή που ξεκινάει κανονικά η ενεργή, σταθερή σεξουαλικότητα. Ενδέχεται να πρόκειται απλώς για έναν πειραματισμό μη καθοριστικό για τη μετέπειτα πορεία της σεξουαλικής ζωής».
Μανώλης
|
«Ένας φίλος μου τα έφτιαξε με μια κοπέλα που δεν είχε ξανακάνει τίποτα προηγουμένως, κι όμως την κατάφερε να κάνουν κάτι μέσα σε δύο μέρες. Έξω κιόλας. Αυτός είχε αρκετές εμπειρίες πριν. Κυρίως με συνομήλικές του». |
Από την άλλη, «αρκετοί έφηβοι δεν νιώθουν έτοιμοι να περάσουν στην πράξη διότι η πράξη αυτή καθεαυτή είναι σημαντική», παρατηρεί ο Αθανάσιος Αλεξανδρίδης. «Όλα σχεδόν τα πράγματα που κάνει κανείς στη ζωή του εντάσσονται σε ένα μύθο και όχι μόνο σε ένα σχέδιο ρεαλιστικό», συνεχίζει ο ίδιος.
|
«Δεν είναι όλοι τόσο γρήγοροι με την έννοια ότι τους αρέσει κάποιος και αμέσως δημιουργούν μία σχέση…. Οπότε είναι πολλές φίλες μου σε αυτή τη φάση, άλλες που διαβάζουν πολύ και δεν το σκέφτονται καν, δηλαδή το σκέφτονται αλλά το έχουν βάλει λίγο στην άκρη και τώρα ξανά αρχίζουν και το σκέφτονται. Και είναι και άλλες που θέλουν να βρουν αγόρια αλλά δεν έχουν βρει το κατάλληλο, οπότε… δηλαδή πιο πολύ τους ενδιαφέρει να έχουν μία σχέση παρά αυτό καθεαυτό πότε θα ολοκληρωθεί». |
Όταν έρθει η ώρα, συχνά δεν πρόκειται για κάτι το συγκλονιστικό. «Πράγματι, στο πλαίσιο μιας απλής σχέσης συνήθως δεν συμβαίνει κάτι δραματικό (μιλώντας πάντα για σχέσεις συναίνεσης). Η αντίδραση συχνά περιορίζεται απλώς σε ένα: “Α! αυτό ήταν”; Διότι δεν υπάρχει μεγάλη ένταση», λέει ο Αλεξανδρίδης. «Για το αγόρι πρόκειται για κάτι το εκφορτιστικό και για το κορίτσι πολλές φορές δεν υπάρχει ούτε καν εκφόρτιση, αλλά ένας πόνος και μια παράξενη συνθήκη του “τι συμβαίνει τώρα;”. Αναλογίζονται, “α, το κάναμε, άνοιξε η νέα οδός, ξεκινάμε τώρα να διερευνούμε αυτό το οποίο όλοι μας υπόσχονται ότι είναι τόσο καταπληκτικό”».
«Νιώθουν ενδεχομένως το κορίτσι ως γυναίκα και το αγόρι ως άνδρας, ενώ στη συνέχεια ορισμένοι εξ αυτών απέχουν για ένα διάστημα και αυτό το βρίσκω υγιές και θετικό διότι σημαίνει ότι παίρνουν έναν απαραίτητο για εκείνους χρόνο ψυχικής προετοιμασίας και απόστασης και αναλογίζονται ψύχραιμα ό,τι συνέβη».
|
Οι “κατηγορίες”: «Οι περισσότερες κοπέλες είναι “σεμνές”. Κάπου το 30% δείχνουν πιο εκδηλωτικές. Από αυτές ορισμένες είναι εύκολες και πάνε με όποιους να ‘ναι. Στη Φιλαδέλφεια λίγα κορίτσια βγαίνουν με πολλούς. Υπολογίζω ότι περίπου το 70% βρίσκονται σε μακροχρόνιες σχέσεις. Αλλά μπορεί να απατήσουν το αγόρι τους». |
|
Ο ρόλος της εμφάνισης: «Αν οι κοπέλες είναι όμορφες, συνήθως τα φτιάχνουν με μεγαλύτερους. Αν είναι μέτριες, με συνομήλικους ή και μικρότερους. Οι άσχημες μπορεί να έχουν αγόρι και η σχέση τους να διαρκεί γιατί είναι και εκείνος άσχημος. Μετράει όμως η συμπεριφορά και ο χαρακτήρας». |
Παρότι τα πράγματα συχνά φαίνονται απλά, μπορεί να μην είναι και τόσο, στα ανεξιχνίαστα βάθη του ψυχισμού. Όπως διευκρινίζει ο ψυχαναλυτής: «Αυτό που γίνεται εκεί για πρώτη φορά ανάμεσα σε δύο ανθρώπους μπορεί να φαντάζει “λίγο” μπροστά στον μύθο. Η πραγματική συνθήκη του σεξ να φαίνεται ελλειμματική μπροστά στη φαντασίωση. Τότε ενδεχομένως δημιουργείται τραύμα, εγκαθίσταται άγχος και αναστολή στο να επαναλάβουν την πράξη: Μήπως η φαντασία μου πάει λάθος; Μήπως αυτό που είχα ονειρευτεί δεν υπάρχει; Μήπως δεν τα πήγα καλά; “Πονάει πάντα η πρώτη φορά”, έγραφε και στον περίφημο στίχο του ο Αγγελάκας».
Εάν αυτοί οι φόβοι μπερδέψουν τον ψυχισμό του εφήβου περαιτέρω, εκείνος θα αρχίσει να τους σωματοποιεί: ένα ξεκάθαρο καμπανάκι για τους γονείς.
Αποτρέποντας τη βλάβη
Για να φτάσει ένα παιδί ώριμο και συγκροτημένο στην πρώτη του φορά, για να διαβεί αυτό το πρώτο σκαλοπάτι, έχει σημασία η σταδιακή γονεϊκή προετοιμασία. Όπως εξηγεί η Μαριλού Φωκά, «η προετοιμασία ξεκινά στην παιδική ηλικία (γύρω στα πέντε), όταν τα παιδιά αρχίσουν να ρωτούν από τους ενήλικες που εμπιστεύονται πράγματα σχετικά με το πώς δημιουργούνται τα παιδιά και λίγο αργότερα στις πρώτες τάξεις του δημοτικού, όταν μαθαίνουν για το σώμα τους, τις διαφορές των δύο φύλων, τη σημασία της υγιεινής και φροντίδας του σώματος».
«Σε αυτά τα πρώτα χρόνια, οι πληροφορίες γύρω από το σεξ καλύτερα να παρουσιάζονται με απλό και αποενοχοποιημένο τρόπο, ως κάτι φυσιολογικό που κάνουν οι μεγάλοι και που θα κάνουν και εκείνα όταν μεγαλώσουν. Σε τέτοιου είδους συζητήσεις επανέρχεται κάνεις αρκετά αργότερα, γύρω στα 11, στην προεφηβεία (10-12) ή στις αρχές της εφηβείας (12-13) και πάντα ανάλογα με το πότε μοιάζει έτοιμο το κάθε παιδί να εκφραστεί», καταλήγει η Φωκά.
Θετικό παράδειγμα, η καθηγήτρια μέσης εκπαίδευσης Όλγα Αυγουστάτου η οποία έχει μία κόρη 24 ετών και έναν γιο στα 15. «Είχα προετοιμάσει το έδαφος με κουβέντες κυρίως. Νομίζω και με μία επίσκεψη στον γυναικολόγο με αφορμή το εμβόλιο HPV, που μόλις είχε κυκλοφορήσει. Είχα συμβουλευτεί και τον παιδίατρό μας, ο οποίος είχε προτείνει να το κάνουμε. Πάντα απαντούσα ειλικρινά στην κόρη μου σε ό,τι με ρωτούσε, και συγκεκριμένα. Δεν οδηγούσα πιο μπροστά το θέμα. Απαντούσα απλά και χωρίς πολύ ρομαντισμό, ούτε βέβαια και εντελώς ιατρικά για να μην βγει και το συναίσθημα από την εξίσωση».
Η Όλγα, που έχει εμπειρία και από τα δύο φύλα, εξηγεί: «Με τον γιο μου ακολουθώ την ίδια τακτική, απλώς εκείνος έχει την επιπλέον ευκαιρία να μιλάει πολύ με τον πατέρα του. Θεωρώ ότι είναι λίγο διαφορετικό με τα αγόρια από την άποψη του εμφανούς ενδιαφέροντος για τα πρακτικά του θέματος και την αυτοϊκανοποίηση. Αυτό που προσπαθώ να του εξηγήσω και να φέρω στο προσκήνιο και στις σκέψεις του είναι το γυναικείο κομμάτι: δηλαδή το πώς μπορεί να αισθάνεται ένα κορίτσι».
|
«Οι περισσότεροι δεν συζητούν με τους γονείς τους. Ντρέπονται, δεν θέλουν. Περισσότερο οι κοπέλες, αν οι μητέρες τους είναι αρκετά ανοιχτές, θα μιλήσουν μαζί τους. Αλλιώς συμβουλεύονται απλώς τις φίλες τους». |
Στην υγιή σεξουαλικότητα παίζει ρόλο και ο παιδίατρος, σύμφωνα με τον Άγη Τερζίδη.
Το βιογραφικό του κ. Τερζίδη, που είναι γνωστός και από την ανθρωπιστική του δράση στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Όταν το παιδί είναι ακόμα μικρό, ο γιατρός «οφείλει να του εξηγεί πως έχει σημασία οι σχέσεις να υπάρχουν, αλλά να στηρίζονται στη φιλία και να παραμένουν πλατωνικές. Ότι πρέπει ένα παιδί να είναι παιδί, να περιμένει προτού προχωρήσει».
Στην εφηβεία ο παιδίατρος παίζει ρόλο-κλειδί, σε μία ευαίσθητη και ευάλωτη στιγμή της ζωής, «όπου ο έφηβος κυριεύεται από ένα κύμα ορμονών και μία αμφισβήτηση για όλα». Καλό είναι να συναντήσει μία φορά το παιδί χωρίς τους γονείς, για να του εξηγήσει τα βασικά για τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, την περίπτωση μιας εγκυμοσύνης κ.λπ. Και βέβαια αυτή η συνάντηση πρέπει να πραγματοποιείται προτού συμβεί ένα δυσάρεστο περιστατικό (π.χ. σπάσει το προφυλακτικό ή δημιουργηθεί ερεθισμός στο πέος).
Έτσι, με αυτήν την λογική «αποφυγής της βλάβης», ο παιδίατρος είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει και κάτι πιο απρόοπτο. «Αρκεί να έχει χτίσει μία σχέση με τον έφηβο, να μην περιμένει ότι θα κερδίσει την εμπιστοσύνη του από ένα μεμονωμένο, ξεκάρφωτο ραντεβού. Και χωρίς βέβαια να αντικαθιστά τους γονείς», προσθέτει ο Τερζίδης.
Τα πιο εύθραυστα παιδιά
Όταν υπάρχει λόγος ανησυχίας, φαίνεται: ποιος είναι ο κολλητός σου, σε ποιον εμπιστεύεσαι όλα σου τα μυστικά (σε κανέναν), στεναχωριέσαι πολύ (ναι). «Το προφίλ των πιο εύθραυστων παιδιών παρουσιάζει ρωγμές σχεδόν σε όλους τους τομείς –μαθήματα, εξαρτήσεις (Διαδίκτυο), πορνό. Διότι πάντα το πρόβλημα βρίσκεται πιο κάτω, σε κάτι πιο “πυρηνικό”».
|
«Γίνονται και επιπόλαια πράγματα, δηλαδή επειδή πίνουν πάρα πολύ πολλά παιδιά… Δηλαδή είναι παιδιά που είναι μια χαρά στο σχολείο, όλα τέλεια, και μετά την Παρασκευή πίνουν τα πάντα και γίνεται το οτιδήποτε και μετά τη Δευτέρα είναι πάλι μια χαρά». «Λένε διάφορα, θα κοιμηθώ στη φίλη μου την Ελένη κ.λπ. Έχει τύχει άτομο να μη θυμάται τι έχει γίνει και να ανησυχεί». |
«Τα πιο επιρρεπή παιδιά σε παραβατικές συμπεριφορές, αισθάνονται ότι δεν υπάρχει ένας δικός τους ενήλικας –συνήθως γονιός– κοντά τους να τα προστατέψει», εξηγεί η κα Φωκά. «Να είναι εκεί, διαθέσιμος να σκεφτεί για όλους, να προσπαθήσει να μπει στη θέση του άλλου, να καταλάβει, να συζητήσει, αποδεικνύοντας ότι είναι με το μέρος τους. Και έτσι να συμβάλει στην ενίσχυση του εαυτού τους», καταλήγει.
Σεξ και μέσα κοινωνικής δικτύωσης
|
«Όσοι είναι ωραίοι και εκδηλωτικοί, την πέφτουν στις κοπέλες από κοντά, δεν ντρέπονται. Θα γίνουν έως και θρασείς για να ρίξουν μια κοπέλα. Οι περισσότεροι όμως στέλνουν μηνύματα μέσω facebook». |
|
H αρχή από το facebook: «Δεν υπάρχει τόσο η συνήθεια να φέρνει μια κοπέλα μία φίλη της στην παρέα και να κάνουμε κάτι τη μέρα της πρώτης συνάντησης. Πρέπει να γνωρίσεις τον άλλον. Μιλάμε πρώτα στο facebook. Το να γνωριστούν σε πάρτι και να το κάνουν κάποιοι μεταξύ τους δεν συμβαίνει ακόμη τόσο. Μέσα από το facebook γνωρίζεις όλα τα παιδιά της Φιλαδέλφειας». |
|
Το “εικονικό αλισβερίσι”: «Στέλνουν φωτογραφίες τους οι κοπέλες, όταν είναι ήδη σε σχέση με τον παραλήπτη. Ορισμένες στέλνουν και από την πρώτη βδομάδα. Αλλά πρέπει να τις παροτρύνει το αγόρι». |
|
Η “ευκολία” των social media: «Νομίζω ότι είναι πιο εύκολη η επικοινωνία, για κάποιους που δυσκολεύονται γενικά να πάρουν τηλέφωνο ή να έρθουν να σε βρουν, ή ντρέπονται. Οπότε είναι πιο εύκολο για αυτόν που θέλει να κάνει ένα βήμα να το κάνει έτσι. Αλλά γίνονται και πιο περίπλοκα τα πράγματα γιατί εμφανίζονται διάφοροι άνθρωποι που δεν σε ξέρουν και σου λένε σε έχω δει εκεί και μιλάς με διάφορα άτομα που στη ουσία δεν τα ξέρεις και είναι λίγο περίεργο». |
|
Τα “ατυχήματα”: «Παλαιότερα όταν πηγαίναμε δευτέρα-τρίτη γυμνασίου είχε γίνει ένα μεγάλο θέμα, είχε έρθει και η αστυνομία στο σχολείο, είχαν τρομοκρατηθεί οι γονείς και είχαν φωνάξει τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, γιατί είχαν στείλει 5-6 κορίτσια γυμνές τελείως φωτογραφίες και κάποια αγόρια τις είχαν αποθηκεύσει και τις έστειλαν και σε άλλους. Μετά από αυτό το έμαθαν ότι το να τα έχεις με κάποιον για τρεις ημέρες δεν σημαίνει αυτόματα πως είναι άξιος εμπιστοσύνης». |
|
Το μέσο που διαμορφώνει το μήνυμα: «Τώρα είναι πιο πολύ το Snapchat, το Instagram, έχουν αλλάξει τα μέσα. Βλέπω τον ξάδελφό μου που είναι πέντε χρόνια μικρότερος, έχουν από 10 χρονών Instagram που εγώ το έφτιαξα πριν από δύο χρόνια, έχουν Snapchat… Tο προτιμάνε, επειδή είναι γρήγορο, έχει πλάκα υποτίθεται επειδή σβήνεται, οπότε στέλνουνε διάφορα, ό,τι μπούρδα τους κατέβει. Σου λέει εντάξει, θα το δει ο άλλος δύο λεπτά, θα χαθεί μετά, δεν θα το θυμάται κανείς ξέρω γω… Έτσι στέλνουν και περίεργες φωτογραφίες με μαγιώ και διάφορα τέτοια». |
|
Και η ωριμότητα: «Τώρα [στα 18] είναι πολύ πιο συνειδητοποιημένα τα παιδιά, οι αναρτήσεις τους είναι πιο συγκρατημένες, λίγο πιο μαζεμένες, νομίζω έχουν καταλάβει ότι δεν έχει νόημα αυτή η υπερέκθεση και τόσο προσωπικών στιγμών… Και στις δημόσιες αναρτήσεις και σε αυτά που στέλνουν ιδιαιτέρως ή βάζουν στο προφίλ τους στο Instagram, ε, τώρα θα βάλουν μια φωτογραφία πιο χαρούμενη, που θα γελάνε με τους φίλους τους, δεν υπάρχει πολύ ότι βγάζω τον εαυτό μου χίλιες φωτογραφίες και τις ανεβάζω κάθε μέρα με διαφορετικά ρούχα ή μαγιώ περίεργα…». |
Οι επιρροές και οι πειραματισμοί
«Όλοι θέλουμε να ησυχάζουμε τους εαυτούς μας», εξηγεί ο Αλεξανδρίδης, «με την ονειροπόληση ότι θα ανακαλύψουν τα παιδιά την τρυφερότητα μέσα από μία σταθερή σχέση ή με βάση συναισθηματικές σκηνές που έχουν παρακολουθήσει στο σινεμά. Δεν συμβαίνει έτσι σε όλους. Έχουν δει πορνό –και σκληρό πορνό– και επειδή ακριβώς είναι άπειροι και δεν ξέρουν τι κάνουν, νομίζουν ότι πρέπει να αναβιώσουν μια αντίστοιχη σκηνή».
«Θυμάμαι λοιπόν έναν έφηβο στο λύκειο να μου ανακοινώνει “έχω ραντεβού με μία κοπέλα”. Τον ρωτάω αν ετοιμάστηκε. Και μου λέει “έκανα μπάνιο, ξυρίστηκα”. “Μπράβο” λέω εγώ. “Δεν κατάλαβες”, εξηγεί εκείνος. “Ξυρίστηκα ολόκληρος”. Αντίστοιχα, μερικά κορίτσια επιθυμούν να κάνουν πλαστικές… Οι άνθρωποι σήμερα δεν ελέγχουν πια τα σώματά τους, δεν είναι εγκατεστημένοι στα σώματά τους με αγάπη και ηρεμία. Το σώμα μοιάζει με εξωτερικό εργαλείο το οποίο πρέπει να φτιάξουν σύμφωνα με πολύ τυποποιημένους κανόνες. Πολλές φορές μία συνάντηση που θα μπορούσε να είναι όμορφη, αναγνωριστική, εξερευνητική μέσα σε συμπάθεια, γίνεται πάρα πολύ δύσκολη», εξηγεί ο παιδοψυχίατρος.
«Αλίμονο αν είσαι χοντρούλα. Γιατί τότε νομίζεις ότι πρέπει να γίνεις εύκολη στο σεξουαλικό για να υπερκεράσεις την αδυναμία σου. Ποιος λέει ότι ένα γεμάτο σώμα είναι άσχημο; Όμως μία τέτοια κοπέλα θα γίνει το χαριστικό “fuck buddy” για να μην μείνει απ’ έξω». Η πίεση από συνομηλίκους παραμένει διαχρονικά τεράστια. Ο ψυχαναλυτής συστήνει να οριστεί σχέδιο κατά του σεξουαλικού bullying.
|
«Οι όχι τόσο ωραίες θα μιλήσουν από κοντά, οι πιο ωραίες θα “γράψουν” τους περισσότερους. Δεν θα ασχοληθούν αν δεν είναι και εκείνος πολύ ωραίος». |
Όπως όλοι οι ειδικοί, έτσι και ο Αλεξανδρίδης επιμένει να γίνονται συζητήσεις με τα παιδιά διότι «μόνο ό,τι λέμε φυτρώνει και ανθίζει. Άμα δεν το πούμε, δεν γίνεται. Αντιθέτως παρεισφρέουν όλες αυτές οι απ’ έξω αντιλήψεις γύρω από το σεξ, που κρύβουν βία και κατά τη γνώμη μου είναι αποπροσωποποιητικές. Δηλαδή, παύεις να είσαι ο Κώστας, ο Νίκος, η Έλλη, η Μαρία αλλά είσαι το τάδε στιλ που πάει να συναντήσει την τάδε πορνοστάρ. Η σεξουαλική επαφή, όμως, είναι προσωποποίηση και όχι αποπροσωποποίηση».
Η σεξουαλική εμπειρία συνιστά και έναν αδιαφιλονίκητο καθρέπτη για τους εφήβους, που ακόμα μαθαίνουν τον εαυτό τους. Και μπορεί να μην τους αρέσει αυτό που θα δουν. Ας πούμε όταν “υποδύονται” έναν πορνοστάρ ή όταν χειραγωγούν έναν άνθρωπο προκειμένου να κάνουν σεξ μαζί του, με ψέματα αφοσίωσης. «Τότε [σ.σ. ο νέος] μπορεί να νιώσει ντροπή ή μία εσωτερική ηθική κατακραυγή», διευκρινίζει ο Αλεξανδρίδης. «Ή να καταλάβει βγαίνοντας έξω από τον εαυτό του ότι αυτό συνιστά ένα κομμάτι του και του αρέσει. Και αυτό μπορεί να βιωθεί ως πολύ τρομακτικό».
Αν ο έφηβος ομολογήσει ένα γεγονός που τον στεναχώρησε, ο ενήλικας δεν πρέπει, σύμφωνα με τους ειδικούς, να τρομάξει: να εξηγήσει αντίθετα στο παιδί του πως ό,τι συνέβη ήταν στο πλαίσιο των πειραματισμών και εφεξής πρέπει να προστατεύει τον εαυτό του.
Οι γονείς όμως τείνουν να πριμοδοτούν την έννοια της σχέσης και ορισμένες φορές δημιουργούν άρρητα τις συνθήκες ενός άτυπου αρραβώνα, επειδή φοβούνται τους πειραματισμούς. «Ωστόσο, η εφηβεία αποτελεί κατεξοχήν μία περίοδο πειραματισμών. Όποτε αυτοί γίνονται ετεροχρονισμένοι, είναι πάντοτε πιο επικίνδυνοι», διαπιστώνει ο ψυχίατρος.
Μανώλης
|
«Στην τετραήμερη ας πούμε μόνο τέσσερα κορίτσια έκαναν κάτι με αγόρια. Ένα αγόρι έκανε κάτι με δύο κοπέλες κολλητές μεταξύ τους. Μετά από αυτό συνέχισαν όλοι να είναι φίλοι». |
H Όλγα Αυγουστάτου κλείνει τη συζήτηση με ένα αισιόδοξο μήνυμα: «Πιστεύω ότι αναπτύσσονται δεξιότητες στους ανθρώπους για να τα βγάζουν πέρα στη ζωή. Να γίνονται πιο ανθεκτικοί. Και νομίζω ότι αυτό είναι το πιο σημαντικό. Η ανθεκτικότητα αποτελεί μία πολύ σημαντική δεξιότητα, ειδικά στη ζωή που έρχεται, στις μεγάλες αλλαγές. Να μάθουν να αντέχουν. Τους μαθαίνεις την ανθεκτικότητα κάθε μέρα από λίγο. Και με λίγη απομάγευση. Χωρίς βέβαια να γίνεσαι κυνικός. Να διαισθανθούν την ισορροπία ανάμεσα στο μαγικό, που είναι ο έρωτας, και στον ρεαλισμό».
Πηγή: insidestory.gr, κείμενο της Κατερίνας Δαφέρμου
Filed under: Ανθρώπινη Ανάπτυξη | Leave a comment »
ΤΗΣ ΨΥΧήΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΝΙόΤΗΣ 
