Πώς μιλάμε, πώς σχετιζόμαστε με τα παιδιά αυτές τις δύσκολες ημέρες;
Ιδού ο δεκάλογος της εποχής του κορωνοϊού:
1. Ενημερώστε τα παιδιά σωστά, υπεύθυνα και συγκροτημένα σχετικά με τον κορονοϊό.
Τα παιδιά έχουν ήδη ακούσει για τον ιό ή έχουν δει άτομα που φορούν μάσκες προσώπου, οπότε ως γονείς, δε χρειάζεται να αποφεύγετε σχετικές με το θέμα συζητήσεις. Το σημαντικό εδώ είναι να μην ενεργοποιήσουμε συναισθήματα διαρκούς φόβου και έντονης ανησυχίας στα παιδιά. Δεν θα μείνουμε στη σιωπή, ούτε θα επιμείνουμε σε εξαντλητικές λεπτομέρειες για την πορεία της κατάστασης.
Η συζήτηση που θα κάνετε μαζί τους δεν είναι παρά μια ευκαιρία για να τα ενημερώσετε σωστά, να καλύψετε τα κενά γνώσης που ενδεχομένως έχουν (και που κατά κανόνα τα «γεμίζουν» με δικές τους αρνητικές υποθέσεις) και να διαχειριστείτε το συναισθηματικό τους φορτίο. Η πληροφόρηση και η μεταφορά ορθά και συνετά διατυπωμένων ειδήσεων είναι υπόθεση του γονέα. Μακριά από φήμες αυτήν την ασταθή περίοδο.
Πηγή αποτελούν τα ίδια τα γεγονότα και οι αναφορές στην επιστημονική κοινότητα. Οποιαδήποτε υπερβάλλουσα ή διογκωμένη ανάγνωση και ερμηνεία των γεγονότων ενδέχεται να θεμελιώσει έντονη δυσφορία και άγχος στην παιδική αντίληψη.
2. Λάβετε υπόψη το αναπτυξιακό στάδιο των παιδιών
Έχετε κατά νου ότι θα πρέπει να προσαρμόσετε τις απαντήσεις σας στην ηλικία του παιδιού. Λογικό, αλλά συνήθως λησμονούμε τη θέση των παιδιών, παρασυρόμενοι ίσως από τις «ενήλικες» συζητήσεις μας ή την «άκαμπτη γονεϊκή υπεροχή». Απλά, με υπομονή, επαναλαμβάνοντας αν χρειαστεί, ενημερώνουμε και εξηγούμε.
Οι πολλές, συνεχείς πληροφορίες και ιδιαιτέρως εκείνες που δίδονται με άγχος και ένταση, υπάρχει πιθανότητα να επιβαρύνουν τη ψυχολογική διάθεση των παιδιών. Ψύχραιμα, με γλώσσα λιτή και κατανοητή, απαντάμε στις ερωτήσεις τους. Η ειλικρίνεια και παράλληλα η θετική προοπτική βοηθούν τα παιδιά να αισθανθούν ότι ακούτε τις ανάγκες τους, τους δίνετε χώρο να εκφραστούν και τους δείχνετε σεβασμό ώστε να είναι ενήμερα γιατί το δικαιούνται.
4. Διαχειριστείτε αποτελεσματικά το άγχος σας και παραμείνετε ψύχραιμοι
Ο πανικός και ο τρόμος των γονιών είναι ο χειρότερος σύμβουλος. Όσο έχετε άγχος, όσο είστε σε ένταση και αγωνία, καλό είναι να μην μιλήσετε με τα παιδιά. Ως ενήλικες (δηλ. νοήμονες, ώριμοι, υπεύθυνοι, συνειδητοποιημένοι) διαχειριστείτε τα μεγεθυμένα συναισθήματά σας. Πάρτε τρείς διαφραγματικές αναπνοές, κάντε μια άσκηση χαλάρωσης (ακούστε μια αγαπημένη μελωδία και με κλειστά μάτια μεταφερθείτε σε έναν ασφαλή, γαληνεμένο τόπο της επιλογής σας) και αφού ισορροπήσετε μέσα σας, μιλήστε στα βλαστάρια σας.
5. Δώστε ιδιαίτερη έμφαση στους κανόνες ασφαλείας
Η ηρεμία και ο εφησυχασμός των απιδιών έχει να κάνει πρωτίστως με τους κανόνες υγιεινής. Βήμα – βήμα, ενημερώστε τα για τα όσα πρέπει προκειμένου να διατηρηθούν ασφαλή. Πείτε τους ότι γνωρίζουμε πλέον ότι ο κορωναϊός μεταδίδεται κυρίως με τον βήχα και με την επαφή μας με επιφάνειες.
Επομένως, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι απαραίτητο να πλένουμε καλά τα χέρια μας. Αυτό είναι και το κύριο μέσο ώστε να παραμείνουμε υγιείς. Υπενθυμίζουμε λοιπόν στα παιδιά να φροντίζουν τους εαυτούς τους πλένοντας τα χέρια τους με σαπούνι και νερό για 20 δευτερόλεπτα (ή τραγουδώντας δύο φορές το ρεφραίν του αγαπημένου τους τραγουδιού), όταν έρχονται από εξωτερικούς χώρους, προτού φάνε και αφού φυσήξουν τη μύτη τους, βήξουν, φτερνιστούν ή χρησιμοποιήσουν το μπάνιο.
Εδώ θα μπορούσαν οι γονείς με οξυμένη φαντασία να εμπνευστούν παιχνίδια πλυσίματος χεριών και απολύμανσης χώρων, ιστορίες με πρωταγωνιστή (αλλά όχι νικητή) το ιό, ζωγραφιές και κατασκευές από πλαστελίνη και ό,τι θα μπορούσε να ενεργοποιήσει θετικά τα παιδιά στην προσέγγιση της ατομικής τους καθαριότητας.
Σχετικά με τις μάσκες του προσώπου, εξηγούμε ότι οι ειδικοί λένε πως δεν είναι απαραίτητες για τους περισσότερους ανθρώπους. Όσοι φορούν, ενδεχομένως είναι συναχωμένοι και έτσι, προστατεύουν τους υπόλοιπους συνανθρώπους τους.
6. Αφήστε ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας με τα παιδιά σας
Το πιθανότερο είναι να μην έχετε πάντα απαντήσεις στις ερωτήσεις των παιδιών. Η διαβεβαίωση ότι θα επανέλθετε μόλις μάθετε περισσότερα καθησυχάζει τα παιδιά. Το ίδιο και η υπόσχεση ότι θα τα κρατάτε ενήμερα για ό,τι νέο προκύψει. Υπόσχεση που βεβαίως, πρέπει να τηρήσετε.
7. Η καθημερινότητα και η νέα κανονικότητα κόντρα στην αβεβαιότητα
Η αίσθηση της αβεβαιότητας και της ρευστής, μη σχηματοποιημένης και παγιωμένης κατάστασης, αγχώνει τα παιδιά. Επομένως, η παραμονή στις ρουτίνες και την προβλεψιμότητα βοηθάει. Ιδίως τώρα που το σχολείο και οι υπόλοιποι χώροι είναι κλειστοί. Ξεκινήστε να οργανώνετε αυτό το χρονικό διάστημα της απομάκρυνσης από την κοινωνική ζωή. Επινοήστε βασικές ρουτίνες όπως θα κάνατε κατά τη διάρκεια των διακοπών. Χρειάζεται να είναι δομημένες αυτές οι μέρες με συγκεκριμένες δραστηριότητες στο σπίτι (διάβασμα, επιτραπέζια παιχνίδια, τακτοποίηση δωματίου, συμμετοχή των παιδιών στις δουλειές του σπιτιού) όσο το δυνατόν μακριά από τις οθόνες. Κανονικά γεύματα σε συγκεκριμένες ώρες, και τις ώρες ύπνου είναι ένα ουσιαστικό μέρος της διατήρησης της ευτυχίας και της ψυχικής υγείας των παιδιών.
8. Παραμείνετε κοντά με τα παιδιά
Σε εποχές ανασφάλειας και γενικευμένης ανησυχίας, καλό είναι να μην έχουν τα παιδιά να διαχεισριστούν και έναν αποχωρισμό. Πράγμα που σημαίνει κρατήστε τα παιδιά κοντά σας όσο γίνεται και διατηρήστε την οικογένεια ενωμένη.
9. Αξιοποιήστε το χρόνο που σας δίδεται με τα παιδιά με συναισθηματική γενναιοδωρία
Και να λοιπόν που στους βιαστικούς και πιεστικούς καιρούς μας, μάς δίδεται χρόνος να τον ζεστάνουμε και να τον γλυκάνουμε παρέα με τα παιδιά, μέσα στην ικογενειακή εστία. Να γελάσουμε, να παίξουμε, να χαλαρώσουμε, να μοιραστούμε ιστορίες, να πολλαπλασιάσουμε στιγμές, να βιώσουμε συναισθήματα συνύπαρξης και σύνδεσης. Μέσα στην αστάθεια και ανησυχία των ημερών, ιδού μια φωτεινή αναλαμπή: ο χρόνος που μας δίδεται με τους αγαπημένους μας. Χαρείτε τον και παραμείνετε συναισθηματικά ανοιχτοί. Μιλήστε στα παιδιά για δυσκολίες που συναντήσατε στην πορεία της ζωής σας και για τις πηγές στήριξης που ενεργοποιήσατε και που σας κράτησαν όρθιους και δυνατούς. Γίνετε παράδειγμα ανθεκτικότητας και θετικής στάσης ζωής!
10. Τα μικρόβια και οι ιοί υπάρχουν αλλά νικούνται
Στον πλανήτη μας υπήρχαν και υπάρχουν μικρόβια, ιοί, νοσήματα και επιδημίες. Η ιστορία διδάσκει ότι οι πανδημίες του παρελθόντος ήρθαν και παρήλθαν. Το ίδιο θα συμβεί και με τον κορονοϊό. Είναι αλήθεια, δεν είναι απλώς αισιόδοξη οπτική και πίστη στο καλύτερο. Κι αυτό τα παιδιά οφείλουν να το γνωρίζουν. Κυρίως από τους γονείς τους.
Μαρία Παναγιωτάκη
Ψυχολόγος-Κοινωνιολόγος
Επιστ.Υπεύθυνη του Αυτοτελούς Γραφείου Προστασίας Ανήλικων Θυμάτων «Σπίτι του Παιδιού» Ηρακλείου
Filed under: Ανθρώπινη Ανάπτυξη,Διαχείριση Κρίσεων,Δικαιώματα Ανηλίκων,Εφηβεία,Εμψύχωση Ομάδας,Κείμενα,Νέα για Νέους,Οικογένεια,Συναισθηματική Αγωγή,Υγεία |
ΤΗΣ ΨΥΧήΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΝΙόΤΗΣ 
Σχολιάστε